Keçən Mövsüm Azərbaycan Basketbolunda Nələri Dəyişdi? Taktiki və Statistik Analiz

Ötən mövsüm Azərbaycan basketbolu bir neçə əsas istiqamətdə transformasiya keçirdi. Həm komanda taktikalarında, həm də qlobal statistik göstəricilərdə nəzərə çarpan dəyişikliklər baş verdi. Bu məqalədə mövsümün əsas nəticələrini, kritik oyunların skorlarını, taktiki yenilikləri və statistik trend analizlərini təqdim edir, növbəti aylar üçün qısa redaksiya proqnozu verirəm.

Əsas nəticələr və final

Peşəkar liqanın final seriyasında Neftçi və Bakı Basket qarşılaşdı. Seriya 3-1 hesabı ilə Neftçinin xeyrinə bitdi. Həlledici Çempionluq Oyunu 15 may 2025-ci il tarixində keçirildi və Neftçi rəqibini 82–74 hesabı ilə məğlub edərək çempion oldu. Mövsüm ərzində kubok yarışmasında Kapaz 2 mart 2025-ci ildə keçirilən kubok finalında Sabah-ı 78–75 hesabı ilə məğlub edərək kuboku qazanmışdır.

Play-offlarda diqqətçəkən oyunlardan biri yarımfinalın 5-ci oyunu idi: Neftçi Kapazı 88–81 hesabı ilə keçərək finala yüksəldi (10 may 2025). Bu nəticələr mövsümün rəqabət səviyyəsinin yüksəldiyini və bir neçə komandanın son dəqiqələrdə oyunu həll edə biləcək xarici liderlərə sahib olduğunu göstərdi.

Taktiki dəyişikliklər

1. 3xallı atışlara üstünlük

Komandalar daha çox topu geniş alana yayaraq 3xallı atış fürsətlərini artırdılar. Mövsüm ərzində komanda səviyyəsində ortalama 3xallı cəhdləri 15–18 aralığına yüksəldi ki, bu da oyun ritminin dəyişməsinə və müdafiənin 3xallı xəttinə uyğunlaşma məcburiyyətinə gətirib çıxardı.

2. Sürətli hücum və transition

Keçən sezon komandalar topu əldə etdikdən sonra sürətli transition hücumlarına daha çox etibar etdilər. Bu, basketbolçuların atletik göstəricilərinin yüksəlməsi və qapalı məkanlarda 1-on-1 mübarizənin azalması ilə bağlı idi. Sürət artımı çevik müdafiə dəyişikliklərini və daha çox bəlkə də top itkilərinin idarə olunmasını tələb etdi.

3. Switch və small-ball

Müdafiədə switch mexanizmi, hücumda isə small-ball lineupları daha geniş istifadə olundu. Bu, uzun müdafiəçilərin perimetrlə işini və geniş meydançası olan oyunçuların sayını artırdı. Komandalar rəqibin pick-and-roll hücumlarına qarşı switch edərək risk götürdülər.

Statistik analiz: əsas dəyişənlər

Statistika mövsüm ərzində bəzi açar göstəricilərin artdığını təsdiqləyir:

Orta 3xallı uğur nisbəti: ötən mövsüm üçün 36.4% (əvvəlki mövsüm 32.1%) — daha çox cəhd və daha yüksək effektivlik.
Orta hücum reytinqi (per 100 top): 102.7 — əvvəlki ilə nisbətən 3.5 bal yüksəliş.
Top itkiləri: oyun başına 12.1 — kiçik azalma, komandaların transitionda daha diqqətli olması nəticəsində.
Reboundlarda balans: hücum ribaundları + müdafiə ribaundlarının paylanması daha bərabər oldu, komandalar hücum ribaundlarını 10% artırdı.

Fərdi göstəricilər və mükafatlar

Final seriyasının ən dəyərli oyunçusu (Finals MVP) xarici oyunçu Jordan Clark seçildi; final seriyasında o, ortalama 20.3 xallıq nəticə göstərdi və son oyunda 27 xal ilə komandasına liderlik etdi. Mövsümün ən çox xal toplayan oyunçusu Kevin Harris idi — ortalama 19.1 ppg. Yerli səviyyədə ən yaxşı çıxış edən oyunçu isə Rəşad Əliyev adlandırıldı: o, komandasına 12.4 ppg və 6.7 rpg ilə sabit performans verdi.

Əsas oyunların siyahısı (seçmə)

Neftçi — Bakı Basket, Final 4, Oyun 4: 82–74 (15.05.2025) — Çempionluq qərarlandı.
Kapaz — Sabah, Kubok Finalı: 78–75 (02.03.2025) — Kubok sahibi müəyyən oldu.
Neftçi — Kapaz, Yarımfinal Oyun 5: 88–81 (10.05.2025) — finala vəsiqə.

Gələcəyə baxış və redaksiya proqnozu (1 ay çərçivəsində)

Liqa növbəti ay ərzində hazırlıq mərhələsinə keçir və komandalar heyətlərini möhkəmləndirməklə məşğul olacaq. Taktiki tendensiyalar — 3xallı atışa üstünlük, sürətli transition və switch müdafiəsi — növbəti mövsümdə də davam edəcək. Redaksiyamızın qısa proqnozu belədir: Neftçi çempion statusunu qorumaq üçün xarici liderlərə və müdafiədə switch-sistemlərinə daha çox əhəmiyyət verəcək; Kapaz isə kubok uğurundan sonra heyətini genişləndirərək çempionluğa iddialı olacaq. Əgər komandalar transfer pəncərəsində perimetrdə daha səmərəli 3xallı atıcılar cəlb etsələr, qarşıdakı oyunlarda 3xallı effektivliyi yenidən artacaq.

Nəticə

Keçən mövsüm Azərbaycan basketbolu həm taktiki, həm də statistik planda irəliləyiş göstərdi. Neftçinin çempionluğu və Kapazın kuboku liqanın səviyyəsinin yüksəldiyini göstərir. Komandalar üçün ən vacib dərs — rəqibin taktikasına tez adaptasiya və 3xallı/transition balansını düzgün qurmaqdır. Növbəti aylar ərzində baş verəcək heyət dəyişiklikləri və mövsüm öncəsi hazırlıq oyunları liqanın gələn sezon üçün hansı dinamika göstərəcəyini daha aydın göstərəcək.